"Rent A Car" sektorunda avtomobilə dəyən ziyanın kim tərəfindən ödənilməsi, icarə müqaviləsinin şərtlərindən, sığorta təminatından və ziyanın necə baş verməsindən asılıdır.
Əsas Məsələ: İcarə Müqaviləsi və Sığorta
Hər hansı bir "Rent A Car" şirkətindən avtomobil icarəyə götürərkən, ilk və ən vacib addım icarə müqaviləsini diqqətlə oxumaqdır. Bu müqavilə ziyanın ödənilməsi ilə bağlı bütün şərtləri, o cümlədən sığorta təminatının nələrə əhatə etdiyini və hansı hallarda məsuliyyətin sizdə olacağını dəqiq şəkildə göstərir.
Azərbaycanda icarə şirkətləri adətən avtomobillərini İcbari Sığorta (Mülki Məsuliyyət Sığortası) və əlavə olaraq KASKO Sığortası ilə sığortalayırlar.
İcbari Sığorta: Bu sığorta icarədarın (sizin) günahınızla baş verən yol nəqliyyat hadisəsi nəticəsində digər şəxslərin sağlamlığına və ya əmlakına dəyən ziyanı qarşılayır. Lakin, icarəyə götürülmüş avtomobilə dəyən ziyanı ödəmir.
KASKO Sığortası: Bu, "Rent A Car" müqavilələrində ən vacib sığorta növüdür. KASKO icarəyə götürülmüş avtomobilə dəyən ziyanı (oğurluq, yanğın, təbii fəlakət, qəza və s.) hadisənin kimin günahı ilə baş verməsindən asılı olmayaraq qarşılayır. Lakin, KASKO sığortasında adətən "françiza" (sığorta ödənişinin bir hissəsini müştərinin özünün ödəməsi) tətbiq edilir. Bu o deməkdir ki, ziyanın müəyyən bir hissəsini siz ödəməli olacaqsınız. Françiza məbləği müqavilədə qeyd olunur və adətən icarəyə götürülən avtomobilin kateqoriyasından asılı olaraq dəyişir.
Kimin Ödəyəcəyi Halları:
Sizin Günahınızla Baş Verən Qəza:
Əgər qəzada siz günahkarsınızsa, sizin icarə müqavilənizdə KASKO sığortası varsa, avtomobilə dəyən ziyan bu sığorta tərəfindən ödəniləcək, lakin françiza məbləğini siz ödəməli olacaqsınız.
Əgər KASKO sığortası yoxdursa və ya müqavilədə bu risk əhatə olunmayıbsa, avtomobilə dəyən bütün ziyanın məsuliyyəti tamamilə sizin üzərinizə düşə bilər.
Başqa Şəxsin Günahı ilə Baş Verən Qəza:
Bu halda, zərərçəkən tərəf kimi, digər sürücünün icbari sığortası icarəyə götürülmüş avtomobilə dəyən ziyanı qarşılamalıdır.
Lakin, sığorta prosedurları zaman ala bilər. Bəzi hallarda, "Rent A Car" şirkəti sizi françiza məbləğini ödəməyə məcbur edə bilər və sonra sığorta ödənişini aldıqdan sonra bu məbləği sizə qaytara bilər. Bu halda, şirkətə məlumat vermək və bütün sənədlərin (qəza protokolu, sığorta aktı) düzgün şəkildə hazırlanmasına əmin olmaq vacibdir.
Naməlum Sürücü və ya Qaçan Sürücü:
Bu hallarda, əgər KASKO sığortanız yoxdursa, ziyanın ödənilməsi çətinləşə bilər və ya bütün məsuliyyət sizin üzərinizə düşə bilər.
Əgər KASKO sığortanız varsa, o belə halları da əhatə edə bilər, lakin yenə də françiza tətbiq olunacaq. Polisə dərhal məlumat vermək vacibdir.
Park Edilmiş Avtomobilə Dəyən Ziyan:
Əgər avtomobiliniz park halında zərər görübsə və ziyanı törədən şəxs məlumdursa, onun sığortası ödəniş edəcək.
Əks halda, KASKO sığortanız varsa, o kömək edə bilər, lakin françiza tətbiq olunacaq. Mütləq polisə məlumat verin.
Təbii Fəlakətlər (Sel, Zəlzələ və s.):
Bu hallarda icbari sığorta ziyanı qarşılamır. Yalnız KASKO sığortanız varsa və müqavilənizdə bu risklər əhatə olunubsa, ziyan ödəniləcək, lakin françiza tətbiq olunacaq.
Nə Etməlisiniz?
Müqaviləni Oxuyun: İcarəyə götürməzdən əvvəl müqaviləni, xüsusilə sığorta bəndlərini və françiza şərtlərini diqqətlə nəzərdən keçirin.
Avtomobili Yoxlayın: Avtomobili təhvil alarkən mövcud cızıqları və ya ziyanları sənədləşdirin (foto/video çəkin) və "Rent A Car" şirkətinin nümayəndəsinə bildirin. Bu, sonradan mübahisələrin qarşısını alacaq.
Hadisə Baş Verdikdə: Dərhal "Rent A Car" şirkətinə və polisə xəbər verin. Bütün sənədləri (qəza protokolu, ziyanın qiymətləndirilməsi və s.) toplamaq prosesi sürətləndirəcəkdir. Şirkətin təlimatlarına əməl edin.
